Rijksmonumenten in Rijsoord

Onderstaande gebouwen zijn in particulier bezit en beoordeelt als Rijksmonument.

in Rijsoord bekend als “het Wapen van Rijsoord”. Gepleisterd langwerpig huis, omstreeks 1800, verhoogd in de 19e eeuw. Aan de noordzijde een driezijdige sluiting. Deuromlijsting met pilasters en beeldconsoles.
Rijksmonument nummer 32517

Boerderij de “Wevershoeve” uit de eerste helft van de 18e eeuw met in de voorgevel kruiskozijnen en luiken uit de bouwtijd en ingangspartij met rijk gesneden deur en hoofdgestel uit omstreeks 1800. in de zijgevel vensters met zesruitsschuiframen waarvan de middenstijlen snijwerk vertonen, begin 19e eeuw. Langgerekte stal, evenwijdig aan de dijk, met opgewipte hooiluiken in het rieten dak. Inwendig plafond, schouwen, gang en bedsteden uit omstreeks 1800 en deuren uit de bouwtijd.
Rijksmonument nummer 3251

m 1 Bouwlust 2011 200 042

“Bouwlust”. Boerderij van het middenlangsdeeltype der Vlaamse schuurgroep. 18e eeuw. Zomerhuis dwars voor de gevel van het woonhuis. Grote stal onder rieten wolfsdak.
Rijksmonument nummer 32518

Boerderij de “Burghoeve”, evenwijdig aan de dijk met in de voorgevel kruiskozijnen en ankers 1777 en in de zijgevel van de door een rieten wolfsdak gedekte stal ankers: 1776. in 1984 gerestaureerd door aannemer A.H. Hooghart in opdracht van dhr. Ad Los.
Rijksmonument ID: 32514

m 3 Rijksstraatweg 65 2011 213 108

Pand met gepleisterde puntgevel, bekronend fronton en eenvoudige deuromlijsting. Gedateerd 1765.
Rijksmonument nummer 32516

BOERDERIJ met dwars woonhuis, waarachter een hoge stal. Van het door een pannen zadeldak gedekte woonhuis dateert de achterste helft uit de 17e eeuw, terwijl de voorzijde vernieuwd is in het tweede kwart van de 19e eeuw. Het linker deel van de oostgevel heeft belangrijke details uit de bouwtijd: een venster met geblokte korfboognis en half kruiskozijn, waarvoor luiken met oude gehengen. Acht sierankers. Getoogde keldervenstertjes.
Rijksmonument nummer 32520

m 5 westeinde 2017 201 163

Boerderij “Westeinde”, blijkens een steen daterend uit 1865 en hersteld na een brand in het begin dezer eeuw. Het woonhuis heeft een puntgevel met vlechtingen, vensters met zesruitsramen en luiken en een dubbele deur in eenvoudige omlijsting.
Rijksmonument nummer 32512

VLASROTERIJ uit de eerste helft van de twintigste eeuw (1914) in Traditioneel- Ambachtelijke stijl gesitueerd op een terrein aan de Waal in Rijsoord, een gebied dat van oudsher een industrieel karakter heeft.

In de roterij werd het vlasvezel in water geweekt zodat de gomachtige laag rond de vezel oplostte en het vezel makkelijk van de stengel kon worden afgehaald. Na het roten werd de stengel verder behandeld. Eerst het braken; het breken van de stengel, vervolgens het zwingelen; het afkloppen van houtachtige delen, en daarna het hekelen; het kammen en bundelen tot vlaslint.

Tijdens het roten werd het vlas in hermetisch afsluitbare ruimtes gelegd waarna de ruimtes gevuld werden met warm water via gaten in de zijwanden. Bij de roterij behoorde oorspronkelijk een stookhuis dat echter niet meer aanwezig is. Op hetzelfde kavel staat nog een uit baksteen opgetrokken loods met de inscriptie “De Noord 1935” die niet onder de bescherming valt.

De roterij bestaat uit zes cellen en een voorruimte geplaatst in een eenlaags betonnen gebouw op rechthoekige plattegrond onder plat dak. Rondom de gevelopeningen van voor- en achtergevel gemetselde baksteen muurdelen. Aan de beide langsgevels (zijgevels) zijn telkens drie betonnen cellen te onderscheiden die middels een ijzeren schuifdeur, boven het maaiveld, vanaf de buitenkant toegankelijk zijn. Deze schuifdeuren hangen elk aan een rail waarover de deur met ijzeren wieltjes rolt. Ernaast zinken afvoerpijpen.

In de voorgevel (oost) dubbele houten schuifdeuren met aan weerszijden negenruits getoogde ijzeren ramen.

Middendeel van de achtergevel is teruggelegen. Het heeft een samengesteld venster van vier vierruitskozijnen. Rechts een ijzeren getoogd raam en een houten deur. De binnenhoeken van het terugliggend geveldeel zijn afgeschuind en met stalen platen bedekt.

Waardering

Het gebouw is cultuurhistorisch van algemeen belang als voorbeeld van een industrietak met een voor deze regio grote sociaal-economische betekenis.

De roterij is architectuurhistorisch van algemeen belang als typologisch voorbeeld van een vlasroterij; vanwege het materiaalgebruik (beton). Gezien de weinige restanten van de vlas- en linnennijverheid in Nederland is het tevens van zeldzaamheidswaarde.
Rijksmonument nummer 516036

m 7 Herv kerk 2017 1320 408 DSC 7364

NED. HERV. KERK.
Bakstenen zaalkerk gebouwd in 1833 met schilddak, waarop een vierkant houten klokketorentje. Boogvensters met geprofileerde omlijstingen, derde kwart 19e eeuw. Aan de noordzijde een portaaluitbouw met fronton en stichtingssteen. In de westgevel een Lodewijk XV-portaaltje, 1764, met gebeeldhouwd opzetstuk. In de zuidmuur een gebeeldhouwde gevelsteen met wapen en opschrift, 1661, afkomstig van de gesloopte pastorie. In de kerk een laat 17e eeuwse preekstoel met koperen lezenaar en doopbekkenhouder.
Rijksmonument nummer 32515

m 8 Molen IMG 1239

Korenmolen “de Kersenboom”. Grondzeiler met gemetselde romp, blijkens een gevelsteen uit 1822. Gerestaureerd. Molen stond eerst aan de Waaldijk, vanwege bebouwing in de omgeving van de molen kon hij niet meer draaien en raakte in verval. In 1988 werd de stichting “De Rijsoordse molen” opgericht, die ijverde voor het behoud en herstel van deze eens zo imposante molen, en met succes. De stichting stelde zich ten doel de molen te verplaatsen naar de Waalweg, maalvaardig te restaureren, te beheren en te exploiteren en te bewaren voor volgende generaties. Het verplaatsen had nogal wat voeten in aarde, omdat niet iedereen in Rijsoord er van overtuigd was van de noodzaak van verplaatsen vanwege onvoldoende windvang door de omliggende bebouwing. De molen is in 1991 toch verplaatst en in fasen gerestaureerd en in 1993 officieel geopend. De molen is nu weer regelmatig in bedrijf.
Rijksmonument nummer 32519

m 9 Kooiman 2008 2905 157

Pand met puntgevel, laatste kwart 18e eeuw, bekroond door een klein, geprofileerd fronton.
Rijksmonument nummer 32521

Foto’s Rijsoord.nl en Stichting oud Ridderkerk, info over de monumenten, monumenten.nl